Ανόμοιοι αξιωματικοί στο μέσον
Επιμέλεια : Κώστας Τσιάμης
Στις θέσεις με ανόμοιους αξιωματικούς στο φινάλε αυξάνουν οι πιθανότητες για ισοπαλία. Στις θέσεις όμως με ανόμοιους αξιωματικούς στο μέσον της παρτίδας η παράταξη που επιτίθεται έχει συνήθως σημαντικό πλεονέκτημα. Ο λόγος είναι ότι έχει πρακτικά κομμάτι παραπάνω στο χρώμα του αξιωματικού της.
Lugo,Blas (2420) - Hracek,Zbynek (2610)
[B30]
NY op New York (4), 1998
1.e4 c5 2.Nf3 e6 3.Nc3 Nc6 4.Bb5 Nge7 5.0–0 a6 6.Bxc6 Nxc6 7.d4 cxd4 8.Nxd4 Qc7 9.Re1 Bd6 10.Nd5
Παίζεται και η συνέχεια 10.Nxc6 dxc6 11.Qh5.
10...exd5 11.exd5+ Ne5 12.f4 0–0 13.fxe5 Bxe5 14.Nf3 Bf6
Μπορούσε να δοκιμάσει και 14...Bd6 15.a4 b6 16.Qd3 Bb7 17.c4 Rfe8 18.Be3 f6 με ισορροπημένη θέση.
15.d6 Qc6 16.Kh1
Χάσιμο χρόνου. Καλύτερο είναι 16.c3 b5 17.Bf4 Bb7 18.Qe2.
16...b5 17.c3 Bb7 18.Bf4 Rae8 19.Qd2 Qc4 20.Ne5
Τα λευκά υποτιμούν την επόμενη κίνηση. Προτιμότερο είναι 20.Be5 Re6 21.Bxf6 Rxf6 22.Ne5 Qh4 23.Kg1.
20...Bxe5! 21.Bxe5
Καθοριστική σημασία για την έκβαση της παρτίδας θα παίξει ο αξιωματικός, ο οποίος βρίσκεται σε ιδανική διαγώνιο πιέζοντας το ροκέ. Αντίθετα ο λευκός αξιωματικός μπορεί να περιοριστεί εύκολα με την κίνηση f6.
21...Re6 22.b3 Qg4 23.Bg3 h5! 24.Qf4
Αν 24.Qf2 Rfe8 με πλεονέκτημα.
24...Qh3
Η αλλαγή βασιλισσών δεν θα σήμανε και το τέλος των προβλημάτων όπως φαίνεται στην βαριάντα 24...Rg6 25.Qxg4 Rxg4 26.Re2 h4 27.Be5 h3.
25.Qf2 Rf6 26.Kg1?
Λάθος σε ήδη δύσκολη θέση. Καλύτερο είναι 26.Qd2 h4 27.Kg1 Qg4 28.Be5 Rg6 με συνεργασία των κομματιών στην πίεση στο g2. Καθώς η μάχη γίνεται στα λευκά τετράγωνα ο αξιωματικός του λευκού μένει απλός θεατής.
26...Rxf2 27.gxh3 Rg2+ 28.Kf1 h4 29.Bxh4 Rxh2 30.Bg3 30...Rxh3 31.Kf2 f5
Ο αξιωματικός δεν μπορεί να σταματήσει τα ενωμένα πιόνια που δίνουν το τελειωτικό χτύπημα.
32.Be5 f4 33.Rg1 Rf3+
και ακολουθεί Re3 0–1
Granda Zuniga Julio E (PER) (2592) - Estremera Panos Sergio (ESP) (2400)
[A14]
It Pamplona (Spain) (8), 2007
Τα λευκά αντιλαμβάνονται ότι το πλεονέκτημα του ζεύγους μπορεί να μετατραπεί σε μεγαλύτερο με ανόμοιους αξιωματικούς.
24.Bxb4! cxb4 25.Bxb7 Qd3 26.Bd5?!
Τα ελεύθερα πιόνια πρέπει να σπρώχνονται 26.c5! a5 27.c6 Qd6 28.Rbc1 Qc7 29.d4 με πλεονέκτημα. Προσοχή ήθελε η παγίδα 26.Rxb4? Bc3! 27.Rb3 Qc2 και ξαφνικά τα μαύρα αποκτούν παιχνίδι.
26...Qa3 27.c5 b3 28.Bxb3 Qxc5 29.Rbc1 Qa5 30.Kh1 Bb2 31.Rc2 Bf6 32.Rdc1 g6
Το σχέδιο βασίζεται στην προώθηση των πιονιών στο κέντρο σε συνδυασμό με την πίεση στο ζ7.
33.e4 Bg7 34.e5 Qb4 35.Rf1 Rd4 36.f5 gxf5 37.Rxf5 Rg4 38.Qf3 Qd4
Καλύτερο είναι 38...Kh8 39.Rxf7 Bxe5 40.h3 Rh4 41.Qf5 Qe4+ 42.Qxe4 Rxe4 με λίγες τύχες για τα μαύρα.
39.Rc1 Qxd2 40.Rf1
Κέρδιζε ταχύτερα η συνέχεια 40.Rd1 Qb4 41.Rxf7 Kh8 42.Rb7!
40...Rh4 41.Qg3 Rxb3 42.axb3 Qd5+ 43.Qf3 Qxf3+ 44.R1xf3 Re4 45.Rxf7 Bxe5 46.Re7 1–0
Hector,Jonny (2505) – Hillarp Persson,Tiger (2410)
[B96]
VISA GP Reykjavik (2), 1998
1.e4 c5 2.Nf3 d6 3.d4 cxd4 4.Nxd4 Nf6 5.Nc3 a6 6.Bg5 e6 7.f4 Qc7 8.Qf3 b5 9.a3 Nbd7 10.g4 Be7 11.Bxf6 gxf6 12.f5 Ne5 13.Qh3
Qb6 14.Nce2 Nc6
Σε τέτοιου είδους θέσεις σημαντικό ρόλο παίζει η πρωτοβουλία και για αυτό το λόγο θα έπρεπε να προτιμηθεί η θυσία πιονιού με 14...b4 15.a4 b3 16.Nxb3 Rb8 με αντιπαιχνίδι.
15.Nxc6 Qxc6 16.0–0–0 Qc5 17.Nf4 Ra7
Ενδιαφέρον έχει πάλι η θυσία πιονιού για το άνοιγμα της στήλης β με 17...b4 18.Nd3 Qb6 19.Nxb4 a5 20.Nd3 Rb8 21.fxe6 Bxe6 Τα μαύρα δεν θέλουν να δώσουν υλικό και μη μπορώντας να βρουν ικανοποιητικό σχέδιο κουνάνε άσκοπα τον αξιωματικό χωρίς κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο.
18.Rd2 Bd8 19.Bg2 Ba5 20.c3 Bd8 21.Rhd1 a5 22.fxe6 fxe6 23.Rxd6 Be7 24.Nxe6 Bxe6 25.Rxe6
Ο μαύρος βασιλιάς δεν μπορεί να βρει ασφαλές καταφύγιο. Σύντομα θα μπει στη μάχη και ο αξιωματικός δίνοντας τη νίκη από τα λευκά τετράγωνα.
Kf7 26.g5
Κέρδιζε αμέσως η θυσία πύργου με 26.e5 Kxe6 27.g5+ Kf7 (27...Kxe5 28.Rd5+ Qxd5 29.Qe3+ Kd6 30.Bxd5) 28.Qh5+ Kf8 29.gxf6.
26...Qxg5+ 27.Kb1 b4 28.Rc6 bxa3
29.e5! Qxe5
Έχανε και η συνέχεια 29...Qg6+ 30.Ka2 axb2 31.Bd5+ Kg7 32.exf6+ Bxf6 33.Rxf6! Qxf6 34.Qg3+
30.Bd5+ 30...Kf8 31.Qc8+ Kg7 32.Rg1+ Kh6 33.Qh3+
με ματ σε λίγες κινήσεις 1–0
Anand,Viswanathan (2786) - Kramnik,Vladimir (2754)
[C42]
Amber-blind 14th Monte Carlo (4), 2005
Σε αυτή τη θέση τα λευκά θα προσπαθήσουν να επιτεθούν στο μαύρο βασιλιά που βρίσκεται στο κέντρο. Οι ανόμοιοι αξιωματικοί δίνουν ακόμα μεγαλύτερο πλεονέκτημα στον Ινδό παγκόσμιο πρωταθλητή.
29.g5 Rf4 30.Rh6 Bxg5 31.Rxg6 Bf6 32.Rh6 Qe5 33.c3 Qxe2 34.Bxe2 Rf2 35.Bg4 b5
Τα μαύρα προσπαθούν λανθασμένα να βρουν αντιπαιχνίδι. Έπρεπε να προσπαθήσουν να μειώσουν την επιθετική ισχύ των λευκών αλλάζοντας ένα ζευγάρι πύργων με 35...Rg8 36.Bh3 Rh8 37.Rxh8+ Bxh8 38.Rg1 Kc7 με τύχες για ισοπαλία.
36.d6 Rg8 37.Bh3
b4?
Το αποφασιστικό λάθος. Δεν έπρεπε να επιτραπεί η κατοχή της έβδομης γραμμής από τον αντίπαλο: 37...Rg5 38.Rh7 Bg7 και η μάχη συνεχίζεται.
38.Rh7 bxc3 39.bxc3 Rg3 40.Re1 Be5 41.Rd7+ Kc8 42.Rf7+ Rxh3 43.Rxf2 Bxd6 44.Kc2 Kd7 45.Ree2 Kc6 46.Rf6 Kc7 47.Ree6 Rh2+ 48.Kd3 Rh3+ 49.Kc4 Rh4+ 50.Kb3 c4+ 51.Ka4 Rh2 52.Rxd6 1–0
Gamboa,Nelson (2405) – Epishin,Vladimir (2590) [B70]
NY op New York (6), 1998
1.e4 c5 2.Nf3 d6 3.d4 cxd4 4.Nxd4 Nf6 5.Nc3 Nc6 6.g3 g6 7.Bg2 Nxd4 8.Qxd4 Bg7 9.Bg5 Be6 10.Qd2 Ng4 11.Nd5 Bxd5 12.Qxd5
Καλύτερο είναι το κόψιμο με το πιόνι: 12.exd5 h6 13.Bf4 g5 14.Be3 Nxe3 15.fxe3 Bxb2 16.Rb1 Bf6 17.Rxb7.
12...Qb6 13.0–0 h6 14.Bf4 Rc8
Τα μαύρα έχασαν την ευκαιρία να κερδίσουν πιόνι 14...Bd4 15.Rad1 Bxf2+ 16.Kh1 0–0.
15.Bh3 15...h5 16.c3 Rc5 17.Qd2 Ne5 18.Bxe5 Rxe5 19.Rae1
Η εκτίμηση της θέσης δείχνει ότι τα μαύρα έχουν ελαφρύ πλεονέκτημα. Υπάρχει πιο ελαστική δομή πιονιών και ενεργητικότερος αξιωματικός.
19...g5! 20.Qe3 Rc5 21.Qe2 g4 22.Bg2 Be5 23.Rd1 Kd7
Τα μαύρα μεταφέρουν τον βασιλιά στην πτέρυγα της βασίλισσας πριν αρχίσουν την επίθεση με την διάσπαση h4. To σημαντικότερο πρόβλημα του λευκού είναι η περιορισμένη ακτίνα δράσης του αξιωματικού λόγω του πιονιού στο ε4.
24.Kh1 Kc7 25.Rd2 Kb8 26.f4
Καλύτερο ήταν να περιμένουν παθητικά με 26.Qe3 h4 27.Κg1.
26...gxf3 27.Rxf3
h4 28.gxh4
Έπρεπε να προσπαθήσουν να κρατήσουν κλειστές τις γραμμές με g4.
28...Bf6 29.Rf5 Rxh4 30.Rxc5 Qxc5µ 31.Rd5 Qc8 32.Rf5 Be5 33.h3 Qe6 34.Qb5 a6
Λάθος που δίνει ξαφνικά αντιπαιχνίδι. Έπρεπε 34...Rh8.
35.Qe8+ Ka7 36.Qxf7 Qh6 37.Qxe7 Rh5! 38.Qf7
Περισσότερες τύχες υπάρχουν σε φινάλε χωρίς βασίλισσες με τη συνέχεια 38.Qf8 Qc1+ 39.Rf1 Qxb2 40.Qf2+ Qxf2 41.Rxf2 Bxc3 42.Rf7 Be5 43.Kg1.
38...Rxf5 39.Qxf5 Qc1+ 40.Qf1 Qxb2
Παρά το γεγονός ότι τα λευκά είναι σε φινάλε με πιόνι πάνω η θέση τους είναι πολύ δύσκολη. Η διαφορά των δύο αξιωματικών είναι εμφανής ενώ επίσης τα πιόνια είναι αδύνατα.
41.Qg1+ Kb8 42.a4 42...Qb3 43.Bf3 Qxa4 44.h4 Qc4 45.h5 a5–+ 46.h6 a4 47.h7 Kc7 48.Qb1 Qxc3 49.Kg2 Qb2+ 50.Qxb2 Bxb2 51.Bh5 b5 52.Bf7 Kb6 53.Kf3 b4 54.Ke3 b3 55.Kd3 Kc5 0–1
Barlov,Dragan (2490) - Kovacevic,Aleksandar (2515)
[B50]
JUG-ch53 Belgrade (3), 1998
Σε αυτή τη θέση τα λευκά έχουν και υλικό πλεονέκτημα αλλά και πιο ενεργητικό αξιωματικό. Αντίθετα ο αξιωματικός του μαύρου μπορεί να περιοριστεί με την προώθηση των λευκών πιονιών της πτέρυγας του βασιλιά.
36.Qh5 Be4 37.Re2 Rg6 38.Bg3 38...Kh7 39.Kh2 a6 40.Qh4 Bd3 41.Rd2 Be4 42.Qf4 42...Rf6 43.Qe3 Rg6 44.f3 Bf5 45.Qe5 Qe6 46.Re2 Qd7 47.Qe7 Qc6 48.Be5 Qd7 49.Qxd7 Bxd7
50.g4
Η αλλαγή βασιλισσών δεν διευκολύνει την άμυνα. Το φινάλε είναι κερδισμένο για τα λευκά καθώς το σχέδιο προώθησης των πιονιών στην πτέρυγα του βασιλιά με f4-f5 και h4,g4-g5 δεν μπορεί να αποτραπεί και επίσης υπάρχουν τα αδύνατα πιόνια α6 και δ5.
50...Rc6?
Λάθος που επιταχύνει το τέλος. Έπρεπε να δοκιμαστεί 50...h5 51.Kg3 hxg4 52.hxg4 Kg8 53.Bf4 Kf7 χωρίς να υπάρχουν όμως ρεαλιστικές πιθανότητες σωτηρίας.
51.Bxg7 Bxg4 52.hxg4 Kxg7 53.Kg3 Kf6 54.Re5 Rd6 55.Kh4 1–0
Granda Zuniga,Julio E (2535) - Torre,Eugenio (2555)
Thessaloniki (ol), 1988
Σε αυτό το παράδειγμα η διαφορά στην κινητικότητα των αξιωματικών είναι μεγάλη. Ο μαύρος αξιωματικός βρίσκεται στο ισχυρό τετράγωνο δ5 μπροστά από το απομονωμένο δ4. Αυτό σε συνδυασμό με την υπεροχή στην ε στήλη δίνει σημαντικό πλεονέκτημα στα μαύρα
24...Qd3 25.Qd2 Qa6! 26.Rxe6 Rxe6 27.Rf2 Qb5 28.Kg1 a5
Το σχέδιο του μαύρου είναι η προώθηση των πιονιών στην πτέρυγα της βασίλισσας για να δημιουργηθούν νέες αδυναμίες.
29.Qd1 Re3 30.Qd2 Re8 31.Qc2 Qa6 32.Qd1 Re6 33.Qf1 b5 34.Re2
Τα λευκά σωστά επιδιώκουν αλλαγή πύργων.
34...a4 35.Rxe6 Bxe6 36.Qe1
Qa8
Προσοχή θέλει η παγίδα 36...axb3 37.axb3 Bxb3?! 38.Qe8+ Kh7 39.Qe4+ με διαρκές σαχ καθώς η συνέχεια 39...g6? 40.d5! είναι επικίνδυνη.
37.Qe5
Δεν λύνει τα προβλήματα η θυσία πιονιού για να ελευθερωθεί ο αξιωματικός με 37.d5 Bxd5 38.bxa4 38...Qxa4 39.Qg3 Qa7+ 40.Kh2 f6 41.Bxf6 Bxa2 και τα μαύρα έχουν κερδισμένη θέση.
37...Bd5
Σημαντική κίνηση για να αποτραπεί το d5.
38.Kh2 38...axb3 39.axb3 Qa3 40.Bd2 Qxb3
Τα μαύρα αποκτούν πλέον υλικό πλεονέκτημα και ελεύθερο πιόνι.
41.Kg3 Qc2 42.Bb4 Kh7 43.Bf8 f6 44.Qc7 Qg6+ 45.Kf2 Qg5 46.Qa7 h5 47.Bd6 Qd2+ 48.Kg1
b4 49.Bf8 Qg5 50.Bxb4 Bxf3 51.Qa2 Qc1+ 52.Kh2
Αν 52.Kf2 Bd5 53.Qd2 Qh1 54.Qd3+ g6 55.Qg3 g5 με μεγάλο πλεονέκτημα.
52...Qf4+ 53.Kh1 Qxd4 54.gxf3 Qxb4
Το φινάλε βασιλισσών είναι εύκολα κερδισμένο.
55.Qc2+ Kh6 56.Qxc6 Qe1+ 57.Kg2 h4 0–1
ΑΣΚΗΣΗ
Anand Viswanathan (IND) (2801) – Adams Michael (ENG) (2729)
[E15]
It (cat.20) Wijk aan Zee (4), 2008
Να γίνει εκτίμηση θέσης. Τι θα παίζατε με τα λευκά;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Το πλεονέκτημα είναι εμφανές ότι ανήκει στα μαύρα. Ο αξιωματικός που ελέγχει τη μεγάλη διαγώνιο είναι καλύτερος από τον αντίστοιχο λευκό που εμποδίζεται από το πιόνι δ4. Επιπλέον τα μαύρα έχουν καλύτερη δομή πιονιών έχοντας δύο νησίδες ενώ τα λευκά έχουν τρεις. Τα λευκά έχουν δύο πλάνα άμυνας. Μπορούν να περιμένουν παθητικά προσπαθώντας να δημιουργήσουν φρούριο ή όπως έκαναν στην πατρίδα να θυσιάσουν το απομονωμένο πιόνι για να απελευθερώσουν τον αξιωματικό
36.d5!
Αν αποφάσιζαν να περιμένουν παθητικά μια χαρακτηριστική συνέχεια θα ήταν 36.Qb3 Bd5 37.Qd3 b5 38.a3 Bb7 39.Qe3 Qd5 40.Ke2 Kf7 41.Bc1 Qg2+ 42.Qf2 Qh1 43.Qe3 Bd5 44.Kd2 Kg6 45.Kc3 Kh5 και καθώς η κάθοδος του βασιλιά δεν μπορεί να αποτραπεί, η θέση των λευκών είναι πολύ δύσκολη.
36...Qxd5 37.Qc3 Qd7 38.Qd4 Qc7 39.Qc3 Qf7 40.a3 b5 41.Qe5 Kh7 42.Qd4 Bd5 43.Bc3 Qg6 44.Qd1 Qf7 45.Qd4 Ba8 46.Qe3 Qb7 47.Bd4 Qh1 48.Ke2 Be4 49.Kd2 Kg6
50.Qe1 Qf3 51.Qe3 Qf1 52.Qe2 Qb1 53.Qe3 Qc2+ 54.Ke1 Qc4 55.Qc3 Qd5 56.Bxg7 Qd3 ½–½
