Αντίθετα Ροκέ - Μέρος 1ο

Επιμέλεια Κώστας Τσιάμης

Στις θέσεις που έχουν γίνει αντίθετα ροκέ κάθε παράταξη προσπαθεί να επιτεθεί συνήθως στον αντίπαλο βασιλιά. Η επίθεση κάθε παράταξης γίνεται κυρίως με πιόνια και έχει στόχο να ανοίξει γραμμές προς τον αντίπαλο βασιλιά. Βασικές προϋποθέσεις για μια τέτοια επίθεση είναι οι ακόλουθες:

1) Το κέντρο να είναι κλειστό ή τουλάχιστον να είναι σταθερό.

2) Να έχει αδυναμίες η άμυνα του αντίπαλου βασιλιά.

3) Να μπορούμε εύκολα να φέρουμε κομμάτια για να έχουμε μεγαλύτερη συγκέντρωση δυνάμεων από τον αντίπαλο στην πτέρυγα που κάνουμε επίθεση.

Η πιο συνηθισμένη περίπτωση που εμφανίζονται τέτοιες επιθέσεις είναι η σικελική άμυνα όπου σχηματίζεται περίπου η παρακάτω

πιονοδομή.

Το σχέδιο του λευκού είναι f3-g4-h4-g5-h5-g6 για να ανοίξει στήλες και παράλληλα να αδυνατίσει το πιόνι e6. Από την άλλη πλευρά ο μαύρος έχει ήδη τη στήλη c ανοιχτή που όμως δεν αρκεί και χρειάζεται να ανοίξει και άλλες στήλες με τις προωθήσεις b5-b4-a5-a4-b3.

Ο χειρισμός τέτοιων θέσεων απαιτεί πολύ καλό μέτρημα και συνδυασμό άμυνας και επίθεσης. Συνήθως η παράταξη που αποκτά την πρωτοβουλία και έχει πιο γρήγορη επίθεση είναι η νικήτρια. Ακολουθούν παραδείγματα που βοηθούν στην εξοικείωση με τέτοιου είδους θέσεις.

Στην παρτία που ακολουθεί αρκούν ορισμένες ανακρίβειες από τον μαύρο για να πάρει ο λευκός την πρωτοβουλία και να κάνει πρώτος επίθεση.

Yudasin,Leonid 2580  -  Castillo Trujullo,Luis

B80

1.e4 c5 2.Nf3 d6 3.d4 cxd4 4.Nxd4 Nf6 5.Nc3 a6 6.Be3 e6 7.f3 Be7 8.Qd2 Qc7 9.0-0-0 0-0?!

Ο μαύρος σε αυτή τη βαριάντα συνήθως αποφεύγει να κάνει γρήγορα ροκέ. Καλύτερο θεωρείται το 9...Nc6 10.g4 b5 11.Nxc6 Qxc6 12.h4 Bb7 13.Kb1 Nd7 14.Ne2 Ne5 με πλούσιο παιχνίδι και για τις 2 δυο παρατάξεις ½-½ Ivanchuk,V (2695)-Polgar,J (2630)/Buenos Aires 1994.

10.g4 b5

Οι 2 αντίπαλοι ακολουθούν το σχέδιο της επίθεσης με πιόνια.

11.Bd3 Bb7 12.h4 Nbd7 13.h5 

Σημαντική λεπτομέρεια: Αν 13.g5? Nh5 και τα μαύρα καθυστερούν σημαντικά την επίθεση του λευκού.

 13...b4 14.Nce2 Rfc8?!

Ο λευκός είναι έτοιμος να κάνει πρώτος διάσπαση γι αυτό το λόγο καλύτερο ήταν το άμεσο χτύπημα στο κέντρο 14...d5 15.g5 (15.exd5? Nxd5∓) 15...Nxe4 16.Bxe4 (16.fxe4? dxe4∓) 16...dxe4 17.Nxe6 fxe6 18.Qxd7 Rac8 19.Qxe6+ Kh8 20.Nd4∞.

15.g5 Ne8 16.g6! 

Diagram

Τα λευκά κατορθώνουν να κάνουν πρώτα την τυπική διάσπαση

Nf8?!

16...Ne5 17.gxf7+ Kxf7 18.Nf4 Nxd3+ 19.Nxd3+=.

17.gxf7+ Kxf7 18.Qxb4±

Τα λευκά δεν φοβούνται να πάρουν πιόνι που θα ανοίξει την στήλη β για τα μαύρα γιατί ο μαύρος δεν έχει καλή τοποθέτηση κομματιών.

Rab8 19.Qd2 Bf6 20.f4 Kg8 21.Rhg1 Kh8 22.f5 exf5 23.exf5 Bd5 24.b3 Qc5?

Λάθος σε ήδη πολύ δύσκολη θέση για τα Μαύρα.

Diagram

25.Nb5!+- Qc6 26.Na7 Qb7 27.Nxc8 Rxc8 28.Kb1 Nc7 29.h6

Diagram

Τα λευκά συνεχίζουν το σχέδιο που από την αρχή εφάρμοσαν και ανοίγουν γραμμές.

Be4 30.hxg7+ Bxg7 31.Bd4

Κέρδιζε και το θεαματικό 31.Rxg7 Kxg7 32.Bh6+ Kf7 33.Qg5+-.

31...Bxd4 32.Nxd4 Bxd3 33.Qg5 Ng6 34.Rxd3 1-0

Στην επόμενη παρτίδα φαίνονται οι δυνατότητες που έχουν τα μαύρα για δυναμικό παιχνίδι στην Σικελική.

Topalov,V 2630  -  Kasparov,G 2805

B80

1.e4 c5 2.Nf3 Nc6 3.d4 cxd4 4.Nxd4 e6 5.Nc3 d6 6.Be3 Nf6 7.f3 Be7 8.Qd2 0-0 9.g4 a6 10.0-0-0 Nxd4

Παίζεται και η βαριάντα 10...Nd7 11.h4 Nde5 12.Qg2 (12.Nxc6 bxc6 13.Be2 Rb8 14.g5+= 0-1 Short,N (2630)-Kasparov,G (2750) Belfort 1988) 12...Nxd4 13.Bxd4 Nc6 14.Be3 b5 15.g5 Qa5 16.Kb1 b4 17.Ne2+= 1-0 Morozevich,A (2723)- Short,N (2697) Sarajevo 1999.

11.Bxd4 b5 12.Kb1

12.Bxf6?! Bxf6 13.Qxd6 Qa5.

12...Bb7 13.h4 Rc8 14.g5 Nd7

Αν 14...Nh5? 15.Bh3 και σε σχέση με το αντίστοιχο σχόλιο στην προηγούμενη παρτίδα ο μαύρος έχει πρόβλημα με τον ίππο στο h5.

15.a3

Diagram

15.Rg1 b4 16.Ne2 (16.Na4? Bc6 17.Qxb4 d5-+) 16...Ne5 17.Rg3?! Nc4 18.Qc1 e5! 19.Bf2 a5 20.Bg2 Ba6 21.Re1 a4 22.Bh3 Rc6 23.Qd1 d5-+ Topalov,V-Kasparov,G/Amsterdam Euwe-mem (3)/1995/0-1 (28)] Ο Topalov διαφοροποιείται από προηγούμενη παρτίδα με αντίπαλο πάλι τον Kasparov που είχε παιχτεί λίγους μήνες πριν. Ο λευκός θέλει να διατηρήσει τον ίππο στο γ3 αλλά το αρνητικό στοιχείο της κίνησης είναι ότι δίνει στόχο στον μαύρο για να ανοίξει γραμμές που το εκμεταλλεύεται άμεσα ο μαύρος.

 15...Ne5 16.Qe3

.Αν 16.Bxe5?! dxe5 Και ο μαύρος έχει τον έλεγχο του κέντρου.

16...Nc4 17.Bxc4 Rxc4 18.Rhg1 b4 19.axb4 Rxb4 20.Rg2

Χάσιμο χρόνου. Καλύτερο ήταν το h5.

Ba8

Με την κίνηση αυτή ανοίγεται ο δρόμος για να διπλώσει ο μαύρος τους πύργους στην στήλη β και να πιέσει το β2.

21.b3

Φαίνεται καλό αλλά δεν οδηγεί κάπου το 21.Bf6 Bxf6 22.gxf6 Qxf6 23.Rxd6 Rfb8 24.b3 Qxh4=+. Καλύτερο ήταν το 21.Bc5! Rb8 22.Rgd2 (22.Bxd6? Bxd6 23.Rgd2 Rxb2+ 24.Kxb2 Qb8+ 25.Ka2 Bf4∓) 22...d5∞.

21...a5 22.h5 Qc7

Με την απειλή e5.

23.Bf6 Rfb8

23...gxf6?? 24.gxf6+ Kh8 25.Qg5+-.

24.Bxe7

24.h6 a4.

24...Qxe7

Diagram

Η θέση του μαύρου είναι καλύτερη επειδή μπορεί εύκολα να ανοίξει γραμμές στην άμυνα του λευκού βασιλιά με την κίνηση α4.Αντίθετα ο λευκός αν επιχειρήσει να παίξει g6 τότε ακολουθεί η τυπική αντίδραση fxg6 hxg6 h6 που κρατά κλειστές τις γραμμές στον μαύρο βασιλιά.

25.Rd4

Ο λευκός σωστά προσπαθεί να αλλάξει βαριά κομμάτια για να εξασθενίσει την επίθεση του μαύρου. Αν 25.h6? a4 με αποφασιστική επίθεση.

25...e5

Ο μαύρος έχει την πρωτοβουλία. Παρόλα αυτά χρειάζεται προσοχή. Αν 25...Qa7?? 26.Rxb4+- και τώρα κερδίζει ο λευκός!

 26.Rxb4 axb4!?

Ενδιαφέρουσα ιδέα από τον Kasparov. Ενώ σε όλη την παρτίδα στόχος του μαύρου ήταν να ανοίξει την στήλη β τώρα την κλείνει! Η ιδέα είναι ότι απομακρύνεται ο ίππος από το κέντρο και ανοίγει η στήλη α.

27.Na2

27.Na4 Bc6 28.Nb2 Bb5 29.Rd2 Qc7∓ ; 27.Nd5 Bxd5 28.exd5 Qb7∓.

27...Qc7 28.Qd3 Kf8

Η ιδέα είναι να βοηθήσει κ ο μαύρος βασιλιάς το πιόνι δ6 αν χρειαστεί

29.g6

29.Rd2 Ke7∓.

29...fxg6

29...hxg6 30.hxg6 f6 31.Rh2.

30.hxg6 h6 31.f4 exf4 32.Rf2 Kg8 33.Rxf4 Qc5 34.Rf1 Qb5 35.Rc1?

35.Qf3 Qe8!-+ ; 35.Qxb5 Rxb5 36.Rd1 Bxe4 37.Rxd6 Kf8³ ; 35.Rd1 Qxd3 36.cxd3 (36.Rxd3 Bxe4 37.Rxd6 h5=+) 36...Bc6=+.

 35...Qe5 36.Qc4+ Kh8 37.Rh1

Αν 37.Nxb4 Qxe4 38.Qxe4 Bxe4 39.Nd3 Bxg6∓.

37...Bxe4-+

Η διαφορά στην αξία του Be4 σε σχέση με τον Na2 είναι εμφανής.

38.Qc7

38.Rxh6+?? gxh6 39.Qc7 Rb7-+.

38...Rf8 39.Rxh6+ Kg8 40.Nc1

Παίζουν τα μαύρα και κερδίζουν

Diagram

Bxc2+! 41.Kxc2

41.Qxc2 gxh6-+.

41...Rf2+ 42.Kd3 Qd5+ 43.Ke3 Qd2+ 44.Ke4 Rf4# 0-1

Ακολουθούν ασκήσεις που βοηθούν στην εξοικείωση με τέτοιες θέσεις. Καλό είναι οι θέσεις να μπαίνουν σε σκακιέρα και να υπάρχει η μέγιστη δυνατή αυτοσυγκέντρωση σαν σε συνθήκες πραγματικής παρτίδας. Σε παρένθεση γράφεται ο χρόνος σκέψης για κάθε άσκηση. Οι λύσεις ακολουθούν στο επόμενο μέρος του μαθήματος.

Ασκήσεις:

Άσκηση 1

Kristjansson,Stefan  -  Muir,Andrew J

Παίζει ο Μαύρος. Χρόνος σκέψης 10 λεπτά.

Άσκηση 2

Santo Roman,Marc  -  Lepelletier,Benoit

Παίζει ο Λευκός. Χρόνος σκέψης 15 λεπτά.

Άσκηση 3

Van Riemsdijk,Herman C  -  Ricardi,Pablo

Παίζει ο Μαύρος. Χρόνος σκέψης 20 λεπτά.

Άσκηση 4

Yemelin,Vasily  -  Nepomnishay,Mikhail I

Παίζει ο Λευκός. Χρόνος σκέψης 10 λεπτά.